In dit beschrijvende artikel wordt de geschiedenis van de introductie en verspreiding van eerste-psychose-hulpverlening in Denemarken beschreven. Het begon met de OPUS I trial die van 1998 tot en met 2000 liep. Hierbij werden 547 patiënten met een eerste psychose gerandomiseerd in óf een intensief assertief behandelprogramma (n=275) (OPUS) óf de standaard behandeling. OPUS is geen acroniem maar verwijst naar het begrip ‘opus’ uit de muziekwereld. Binnen OPUS werden psychiatrische, psychologische en sociale interventies geïntegreerd. Samenwerking en respect waren kernwaarden. De hulpverlening had drie kernelementen: ACT, betrokkenheid van de familie en sociale vaardigheidstrainingen. Na 2 jaar bleek de OPUS-groep significant beter te scoren, in vergelijking met de controlegroep, op psychotische en negatieve symptomen, zij had minder middelenmisbruik, gebruikte lagere dosis antipsychotica, had een hogere tevredenheid met de behandeling en had minder opnames gehad. Na 5 jaar, 3 jaar nadat de OPUS-patiënten naar de standaardzorg waren over gegaan waren de meeste positieve klinische effecten verdwenen. De OPUS-zorg was ook kosten-effectiever dan de standaard zorg. Naar aanleiding van de positieve resultaten van OPUS besloot het Deense parlement om overal Vroege Interventie Teams op te richten: in 2013 waren er 20 teams. Deze interventie is alleen beschikbaar voor personen vanaf hun 18de jaar. In de nu lopende OPUS II trial worden de resultaten van 2 jaar intensieve behandeling vergeleken met die van 5 jaar intensieve behandeling. In de loop van 2015 zullen de resultaten van OPUS II naar buiten komen.
Nordentoft M, Melau M, Iversen T, Petersen L, Jeppesen P, Thorup A, Bertelsen M et al (2015). From research to practice: how OPUS treatment was accepted and implemented throughout Denmark. Early Intervention in Psychiatry 9 (2), 156-62.