Wat als je steeds opnieuw vastloopt in de geestelijke gezondheidszorg? Wanneer behandelingen stoppen, doorplaatsingen volgen en professionals met de handen in het haar staan? Het project ‘Grip op hoogcomplexe situaties in de ggz’ dat nu een jaar onderweg is, zoekt naar oplossingen voor hoogcomplexe situaties in de ggz.
Het project richt zich op situaties waarin mensen met complexe psychiatrische problematiek telkens opnieuw vastlopen in de zorg. 
Deze cliënten belanden regelmatig in hoogbeveiligde of langdurige voorzieningen, waar behandeling moeilijk op gang komt en professionals handelingsverlegenheid ervaren. Precies daar richt het project zich op: hoe kunnen we beter omgaan met vastgelopen, hoogcomplexe situaties in de ggz?
Turjan Meijer, onderzoeker bij Phrenos: “Complexe situaties vragen niet om snelle oplossingen, maar om het kunnen verdragen van onzekerheid en het blijven vergezellen van cliënten, ook als het schuurt. De kern is: echt willen begrijpen wie de ander is én wie jij bent in die relatie. Dat vraagt tijd, ruimte en reflectie – en leiderschap dat dit mogelijk maakt.”
Kennissheet: relaties als sleutel
De kennissheet bundelt relevant inzichten uit bestaande literatuur 
en laat onder andere zien dat relaties de kern vormen in het omgaan met hoogcomplexe situaties. Het gaat om de verbinding tussen cliënten, hulpverleners en organisaties, maar ook om het creëren van ruimte voor reflectie, herstel en samenwerking. De kennissheet is bedoeld als startpunt voor dialoog, verdieping en verder onderzoek: hoe vertalen we kennis naar concreet handelen in de praktijk?
Download Kennissheet Grip op hoogcomplexe situaties in de GGZ (pdf)
Van inzicht naar handelingsperspectief
In het eerste jaar van het project zijn belangrijke stappen gezet. Naast de ontwikkelde kennissheet:
- Het lerend netwerk is opgezet en uitgebreid naar elf organisaties, die actief ervaringen delen en van elkaar leren.
- Inzicht gekregen in ervaringen van cliënten, naasten en professionals via observaties en interviews.
Deze activiteiten gaven goed inzicht in werkzame elementen op cliënt-, team-, organisatie- en systeemniveau. Dit biedt een stevige basis voor de volgende fase: het ontwikkelen van een actieplan met strategieën om beter om te gaan met hoogcomplexe situaties.
Samen leren en doorbouwen
Deze Jaarflits 2025 (pdf) geeft een overzicht van de voortgang van het project Hoogcomplexe situaties in de ggz. Het komende jaar staat in het teken van gezamenlijke ontwikkeling en borging. Samen met de deelnemende organisaties toetsen we voorlopige inzichten en werken een actieplan uit om deze kennis in de praktijk toe te passen en te verspreiden.
Het project wordt uitgevoerd door Kenniscentrum Phrenos en CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise), in samenwerking met Blauwe Paard Netwerk, Dimence, GGz Centraal, Mentrum/Arkin, Lentis en vele betrokken professionals, cliënten en naasten. Het project wordt gefinancierd door ZonMw. Aan het bredere leernetwerk nemen ook Pro Persona, GGNet, GGZ Drenthe, GGZ Oost Brabant, GGZ Noord-Holland-Noord deel.
