Cognitieve beperkingen hebben invloed op de sociale uitkomsten (werk; sociale vaardigheden; zelfzorg) van psychiatrische rehabilitatie (PR) programma’s voor personen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA). Uit evaluaties van cognitieve remediatie (CR) trainingen voor EPA met cognitieve beperkingen komt naar voren dat CR niet vaak leidt tot functionele verbeteringen in het ‘echte leven’. Er zijn wel aanwijzingen dat een combinatie van PR en CR meer positieve resultaten oplevert. In deze Nederlandse systematische review en meta-analyse (n= 23 studies; 1819 patiënten) werd onderzocht of een combinatie van een PR- én een CR-interventie een groter effect heeft dan alleen een PR- of een CR-interventie op de verschillende domeinen van functioneren (uitkomstmaten: werkvaardigheden; sociale vaardigheden; algemeen maatschappelijk functioneren). Onder psychiatrische rehabilitatie wordt verstaan: personen met psychiatrische problemen helpen hun mogelijkheid om succesvol te functioneren te vergroten in een omgeving van hun keuze met zo weinig mogelijk langdurige professionele begeleiding. Deze review werd conform de PRISMA richtlijnen uitgevoerd. Voor continue uitkomstmaten werden de standardized mean differences (SMD) uitgerekend en voor de dichotome maten de OR’s. De combinatie van CR en PR blijkt voor algemene cognitie significant beter te scoren (SMD=0.31; BI: 0.17-0.45) ten opzichte van PR alleen. Deze combinatie leidt ook tot significant betere arbeidsparticipatie (SMD=0.41; BI: 0.10-0.72) en significant betere scores voor sociale vaardigheden (SMD=0.24; BI: 0.10-0.38). Op het domein van het algemeen maatschappelijk functioneren werden geen positieve verbanden gevonden. De beste resultaten met betrekking tot werk werden gevonden bij de deelnemers met de minste opleiding. Ook werden er aanwijzingen gevonden dat de doorwerking van CR-interventies in het echte leven verbeteren als ze in het kader van een PR-programma gegeven worden.
Van Duin D, De Winter L, Oud M, Kroon H, Veling W, Van Weeghel J. (2019). The effect of rehabilitation combined with cognitive remediation on functioning in persons with severe mental illness: systematic review and meta-analysis. Psychol Med. Jul;49 (9): 1414-1425.