Het deïnstitutionaliseringsproces heeft in Europa verschillend invulling gekregen. Als alternatief voor op psychiatrische ziekenhuizen gebaseerde ggz is de community-based ggz ontwikkeld: hulp bieden aan cliënten die zoveel mogelijk deel (blijven) uitmaken van de samenleving. In de besluitvormingsprocessen over de invulling van het ggz-beleid worden de ggz-instellingen in Europa over het algemeen niet als een kern-stakeholder beschouwd. Daarom werd in 2016 de European Community Mental Health Services Provider (EUCOMS) Network opgericht. Nederland heeft hierbij een voortrekkersrol gespeeld. Na 3 expertgroep-bijeenkomsten en enkele feedback rondes, waarbij vertegenwoordigers uit 18 landen betrokken waren, werd een position paper samengesteld waarin de gedeelde visie werd geformuleerd waarop ‘goede’ community-based ggz gebaseerd moet. Hiermee kan het gat dat er gaapt tussen evidentie, beleid en praktijk worden verkleind. Centraal in de visie staat: de focus van community-based ggz is gericht op het bevorderen van de geestelijke gezondheid, waarbij de cure, de care en de preventie van mentale ziektes worden geïntegreerd. De volgende zes principes liggen eraan ten grondslag: 1. Bescherming van de mensenrechten, zoals extra geformuleerd in de VN Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) uit 2006. 2. Aansluiten bij de doelen gericht op het verbeteren van de volksgezondheid in het algemeen. 3. De hulpverlening is gericht op het herstel van de cliënt (klinisch, functioneel en persoonlijk). 4. Er wordt door de ggz gebruik gemaakt van evidence-based interventies waarbij de betrokkenheid van de cliënt centraal staat. 5. De ggz moet gaan opereren binnen een breed sociaal netwerk van zelfhulp, familie, vrienden en andere informele verbanden van de cliënt. 6. De inzet van ervaringsdeskundigheid wordt gestimuleerd en verder ontwikkeld .
Keet R, de Vetten-Mc Mahon M, Shields-Zeeman L, Ruud T, van Weeghel J, Bahler M, Mulder CL, van Zelst C, Murphy B, Westen K, Nas C, Petrea I, Pieters G. (2019). Recovery for all in the community; position paper on principles and key elements of community-based mental health care. BMC Psychiatry. Jun 10;19(1):174.