Looptijd: februari 2024 – februari 2026
Opdrachtgever: ZonMw

Begin 2024 zijn Kenniscentrum Phrenos en VGGNet gestart met de voorbereidingsfase van het Doorbraakproject LVB in de ggz. Om de gespecialiseerde-ggz meer LVB-proof te maken zijn 12 Doorbraak-teams in zes s-ggz instellingen vanaf mei 2024 aan de slag gegaan met het implementeren van passende screening, diagnostiek, behandeling en organisatie van zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid (ZB).

Waarom dit doorbraakproject?

Uit recent onderzoek blijkt dat 40% van de patiënten in zorg bij de specialistische ggz een aanwijzing heeft voor functioneren op het niveau van mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid (ZB). Doordat LVB en ZB in de psychiatrie onvoldoende herkend worden en er handelingsverlegenheid bestaat bij behandelaren, is het risico groot op onjuiste diagnostiek en niet-effectieve behandeling (Nieuwenhuis, 2022). Dit staat het herstel van cliënten in de weg, doet de zorgvraag toenemen, vergroot de kans op chroniciteit en het risico op lange wachtlijsten in de zorg.

Vanuit onderzoek (Smits et al, 2019) is bekend dat patiënten met ZB goed kunnen profiteren van het reguliere FACT-behandelaanbod, mits het tempo wordt aangepast en eenvoudige taal wordt gebruikt. De groep met LVB blijkt niet voldoende te kunnen profiteren van reguliere FACT-zorg. Om deze redenen is het nodig om de zorg binnen de reguliere specialistische ggz bestendig te maken voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid (ZB).

De doorbraakmethode

De doorbraakmethode is een methode om de implementatie van bewezen interventies en voorbeelden van goede zorg in de praktijk in te voeren (Splunteren et al, 2003). Doorbraakprojecten zijn projecten waarin verschillende teams van hulpverleners in een tijdelijk samenwerkingsverband in korte tijd concrete verbeteringen realiseren door implementatie van bestaande kennis (o.a. uit richtlijnen), goede voorbeelden en eigen inzichten. Kortom: doorbraak is verbeteren in een pressurecooker op een strak gestructureerde manier.

Doel van het Doorbraakproject

Voor het realiseren van vroegtijdige opsporing en passende behandeling van LVB/ZB waardoor verbetering van herstel en kwaliteit van leven optreedt, wordt door de deelnemende DB teams gewerkt aan de volgende drie verbeterthema’s:

1. het toepassen van instrumenten voor screening en diagnostiek van LVB/ZB;
2. het toepassen van aangepaste behandeling en interventies voor mensen met LVB/ZB;
3. het verbeteren van LVB/ZB-bestendige organisatie van zorg.

Aanpak van het Doorbraakproject

In het doorbraakproject wordt de implementatie van LVB-proof werkwijzen op verschillende manieren begeleid en gestimuleerd:

• een trainingsprogramma met supervisie rond het implementeren van screening & diagnostiek voor LVB/ZB, passende behandeling voor LVB/ZB en LVB/ZB-bestendige organisatie van zorg;
• hulp bij opstellen van een lokaal implementatieplan;
• implementatiebegeleiding vanuit het expertteam door projectleidersbijeenkomsten, werkbezoeken op locatie, online overleg;
• uitwisseling met andere verbeterteams via een landelijke kick-off meeting, de projectleidersbijeenkomsten, werkbezoeken en landelijke conferenties;
• uitwisseling via een besloten digitale werkomgeving;
• ondersteuning bij monitoring van implementatie.

Betrokkenen

Zes s-ggz instellingen doen mee met 12 doorbraakteams: GGNet, Reinier van Arkel, GGz Drenthe, GGz Noord-Holland-Noord, Altrecht en Pro Persona.

Jeanet Nieuwenhuis (GGNet) en Daniëlle van Duin (KC Phrenos) zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse uitvoering van het doorbraakproject. Zij vormen samen met de VvED (Sandra Loerakker) de projectgroep. Het multidisciplinaire expertteam bestaat uit 5 inhoudelijk deskundigen (Ingeborg Berger, Carmen van Bussel, Robert Didden, Jolanda Douma, Jolien Schölvinck) en twee ervaringsdeskundigen (Conny Kooijmans van de VvED en een ervaringsdeskundige vanuit GGNet). Aan het project is een klankborgroep verbonden, welke bestaat uit: de Nederlandse ggz, het Landelijk Kenniscentrum LVB, de Vereniging voor Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), en de LFB (vereniging dóór en vóór mensen met een verstandelijke beperking).

Meer informatie

Wil je meer informatie over het Doorbraakproject LVB in de GGZ? Neem dan contact op met Daniëlle van Duin (dduin@kcphrenos.nl) of Jeanet Nieuwenhuis (j.nieuwenhuis@ggnet.nl).