De Gezondheidsraad heeft geadviseerd om bij het beoordelen van de rijgeschiktheid na een psychose voor een maatwerkbenadering te kiezen. Op dit moment geldt dat mensen na een psychose 6 maanden niet mogen rijden. Het nieuwe advies stelt een flexibelere aanpak voor, waarbij een medische keuring al mogelijk is na 2 maanden stabiel functioneren. Phrenos is verheugd over dit advies, en heeft hier samen met het Netwerk Vroege Psychose (NVP) en de NVvP voor gelobbyd.

Maatwerkbenadering

Dit advies van de Gezondheidsraad is gebaseerd op het feit dat psychoses zeer variëren in ernst en beloop. Een vaste termijn wordt daardoor vaak als te beperkend ervaren. De commissie Rijgeschiktheid van de Gezondheidsraad heeft nu geadviseerd de vereiste periode zonder psychoses (recidiefvrije periode) niet langer vast te leggen, maar over te laten aan de beoordeling van een medisch specialist. Deze maatwerkbenadering, die al wordt toegepast bij stoornissen zoals depressie en bipolaire stoornissen, maakt het mogelijk om de periode in individuele gevallen korter dan 6 maanden te stellen. Voorwaarden blijven dat de betrokkene niet rijgeschikt is tijdens een acute psychose en pas gekeurd kan worden bij herstel volgens de remissiecriteria. De commissie benadrukt hierbij het belang van het gebruik van gevalideerde meetinstrumenten, bijvoorbeeld de Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS).

Vervolg: wanneer gaat het in?

Het advies van de Gezondheidsraad ligt nu bij de minister van Infrastuctuur en Waterstaat. Hoe de keuring precies gedaan zal worden, moet nog juridisch en op uitvoerbaarheid worden bekeken. Vervolgens komt er een aanpassing in de REG2000 waarin alle regels rond rijgeschiktheid staan. Er bestaat een grote kans dat het advies wordt overgenomen. Maar gezien de ervaringen met andere soortgelijke aanpassingen, gaat hier snel nog een jaar overheen voordat het daadwerkelijk van kracht is.

Jarenlange lobby

De Gezondheidsraad liet zich adviseren door de NVvP, die al lange tijd samen met het Netwerk Vroege Psychose (NVP) en Kenniscentrum Phrenos lobby voerde voor een betere regeling omtrent rijgeschiktheid na een psychose. De oude regeling dat mensen  6 maanden als niet rijgeschikt werden beoordeeld, werd door veel mensen met een psychotische kwetsbaarheid en zorgprofessionals als onterecht en discriminerend ervaren. Het is niet bewezen dat mensen met een psychotische kwetsbaarheid verkeersgevaarlijker zijn en bovendien is de regeling in strijd met het VN-verdrag Handicap van 2016, dat voorschrijft dat mensen met een (psychische) beperking dezelfde rechten moeten hebben als mensen zonder beperking.

Bronnen

• Advies Gezondheidsraad aan minister van Infrastructuur en Waterstaat (19 dec 2024)
• Adviesnota Herziening Rijgeschiktheid bij Psychose van de NVvP uit 2018 (pdf)