Nieuw instrument helpt zorg en ondersteuning aan mensen met ernstige psychische problemen en hun naasten verbeteren.
Onlangs is een vernieuwde versie verschenen van het Kompas ernstige psychische problemen en kwaliteit van leven. Hoe sociaal domein en ggz kunnen bouwen aan samenhang, kwaliteit en innovatie. Kenniscentrum Phrenos ontwikkelde dit instrument om professionals samen met hulpvragers, hun naasten en omgeving, te ondersteunen bij het realiseren van passende en samenhangende zorg voor mensen met ernstige psychische problemen.
Waarom het Kompas?
Zorg en ondersteuning voor mensen met ernstige psychische problemen is versnipperd. Hierdoor vallen deze mensen en hun naasten te vaak tussen wal en schip. Kenniscentrum Phrenos heeft in dat kader met steun van ZonMw op basis van bestaande kwaliteitsstandaarden een Kompas ontwikkeld dat handvatten biedt voor het versterken van passende en samenhangende zorg en hulp. Uitvoerders, beleidsmakers, organisaties en samenwerkingsverbanden in ggz, sociaal domein, zorg en aanpalende terreinen als wonen en veiligheid kunnen dit instrument gebruiken om hun samenwerkingspraktijk met anderen in de wijk of regio te verbeteren. Het Kompas is eerder gepubliceerd maar onlangs aangepast aan het Integraal Zorgakkoord (IZA) en nog gebruikersvriendelijker gemaakt met gesprekskaarten.
Stellingen voor verbetering
Het Kompas bestaat uit stellingen die zijn ingedeeld in zes thema’s op basis waarvan organisaties met elkaar in gesprek kunnen en verbeterpunten kunnen formuleren:
- Visie: De visie van waaruit het integraal zorg- en ondersteuningsnetwerk werkt.
- De mens centraal: Hoe het netwerk kan bijdragen aan het steunen, sterken en motiveren van de persoon en zijn of haar naasten.
- Krachtige samenwerking: De mate waarin het netwerk zorgdraagt dat de persoon samenhang en continuïteit van zorg en ondersteuning ervaart.
- Krachtige professionals: De mate waarin professionals zorgen dat de persoon kwaliteit van zorg, begeleiding en ondersteuning ervaart.
- Krachtige interventies en werkwijzen: De mate waarin hulp/zorgverleners methodisch werken en gebaseerd op wetenschappelijke, professionele of ervaringskennis handelen.
- Krachtige organisaties: De mate waarin organisaties die betrokken zijn bij het netwerk, eraan bijdragen dat professionals kwaliteit kunnen leveren en samen kunnen werken.
Daarnaast biedt het Kompas een vijfstappenplan met concrete handvatten, draaiboeken en werkvormen die helpend zijn bij het vormgeven van een gedragen verbeterplan.
Actieonderzoek in vijf werkgebieden
Aan de hand van het Kompas is in vijf werkgebieden, Zaanstreek Waterland, Arnhem, Renkum, Doetinchem en Deventer, actieonderzoek verricht naar samenhang en kwaliteit van zorg, begeleiding en ondersteuning vanuit cliëntperspectief. Op basis daarvan zijn met de betrokken partijen, én met het Kompas als kennisbasis, aanbevelingen geformuleerd waarmee men samen de kwaliteit van leven van mensen met ernstige psychische problemen en hun naasten kan verbeteren.
Wat heeft het Kompas tot nu toe opgeleverd?
Het actieonderzoek heeft bevestigd hoe belangrijk het is dat professionals uit de ggz de medische bril vaker verruilen voor een sociale bril. Zorg en sociaal domein dienen samen lerend, luisterend naar de mens om wie het gaat, cyclisch toe te werken naar meer levenskwaliteit voor mensen met psychische problemen en hun naasten. Willen en weten is echter nog geen doen; in de praktijk verloopt de samenwerking tussen domeinen nog niet optimaal. Daar komt bij dat domeinoverstijgende samenwerking nooit af is. Wisseling van mensen, nieuwe wetten, regels en financieringsstromen en het verdwijnen of verschijnen van nieuwe organisaties zijn van alle tijden en beïnvloeden de continuïteit van de samenwerking. Het thema vraagt dan ook om continue aandacht en vasthoudendheid, op zowel micro-(cliëntniveau), meso-(organisatieniveau) als macroniveau (wet- en regelgeving). Het Kompas biedt handvatten daartoe.
Meer informatie en contact
Heeft u vragen over Het Kompas, dan kunt u contact opnemen met Christine Kuiper, ckuiper@kcphrenos.nl.
