Het blijft moeilijk om de subjectieve processen tijdens het herstelproces die samenhangen met gevoelens van eigenwaarde te kwantificeren. Dit Amerikaanse artikel geeft een overzicht van het potentieel van recent onderzoek naar metacognitie in verband met die subjectieve processen als de ervaring van het zelf, het handelingsvermogen (agency) en het geven van betekenis aan ervaringen bij personen met ernstige psychische aandoeningen (EPA), met name schizofrenie, die van groot belang zijn bij het herstelproces. Uit de empirisch onderzoek komt een groot verschil naar voren tussen objectieve en subjectieve maten van herstel. Metacognitie verwijst naar een spectrum van mentale activiteiten die betrokken zijn bij reflectie over zichzelf en de anderen. Metacognitieve processen zijn gericht op de persoon zelf, de anderen en de omgeving én ze zijn in essentie integratief, alle informatie wordt met elkaar in verband gebracht. Centraal staat de vraag wat een persoon in een herstelproces precies ervaart als hij merkt dat zijn zelfervaring is veranderd. Het belangrijkste meetinstrument om metacognitie te meten is de Metacognition Assessment Scale Abbreviated (MAS-A), die vier domeinen in beeld brengt: zelfreflectiviteit; bewustzijn van de geest van zichzelf en andere personen; bewustzijn van het eigen sociale verband; het gebruik dat van het metacognitief bewustzijn wordt gemaakt om zin te geven aan uitdagingen. Door metacognitie te operationaliseren kunnen processen die direct verband houden met herstel gemeten worden. De meeste mensen met ernstige psychische stoornissen hebben geen intacte metacognitie en geen geïntegreerd gevoel van zichzelf en anderen. Er is een verband tussen een intacte metacognitie en de ervaring zelf richting aan het leven te kunnen geven. Het zou kunnen dat veranderingen in metacognitieve processen een onderliggend mechanisme is dat herstel in gang zet. De hulp die in het rehabilitatietraject wordt aangeboden kan het beste worden afstemd op het niveau van metacognitie van de persoon.
Lysaker PH, Kukla M, Leonhardt BL, Hamm JA, Schnakenberg Martin A, Zalzala AB, Gagen EC, Hasson-Ohayon I. (2020). Meaning, integration, and the self in serious mental illness: Implications of research in metacognition for psychiatric rehabilitation.
Psychiatr Rehabil J. Dec;43(4):275-283.