In de literatuur wordt onderscheid gemaakt tussen persoonlijk herstel, klinisch herstel en sociaal herstel. (Persoonlijk) herstel is een prominent concept geworden in de ggz. Er is nog wel onduidelijkheid over het concept persoonlijk herstel. In deze Nederlandse scoping review (n= 25 studies; vooral systematische reviews en meta-analyses) wordt een overzicht gegeven van wat er onder persoonlijk herstel verstaan wordt, welke factoren herstel bevorderen of tegen werken en hoe het concept persoonlijk herstel wordt vertaald in op herstel georiënteerde praktijken en meetinstrumenten. De helft van de gevonden studies gaat over de conceptualisering van herstel. Het CHIME conceptuele kader voor persoonlijk herstel wordt breed onderschreven: CHIME beschouwd persoonlijk herstel als een proces (en niet als een uitkomst) dat de volgende elementen bevat: verbondenheid (steun door peers; relaties); hoop en optimisme (motivatie; positief denken); identiteit (positief zelfgevoel); betekenisvol leven en empowerment (verantwoordelijkheid nemen en op sterke punten focussen). Veel in herstel zijnde cliënten geven aan dat ze in hun herstelproces tegen problemen aan lopen en dat er ook aandacht voor trauma’s moet zijn. Hiermee zou het CHIME-kader moeten worden aangevuld. Persoonlijk herstel wordt duidelijk onderscheiden van klinisch herstel. Sommige onderzoekers zien sociaal herstel als een apart fenomeen, anderen beschouwen sociaal herstel als een onderdeel van persoonlijk herstel. Als barrières tegen herstel worden o.a. ervaren: stigma; negatieve effecten van de hulpverlening en medicatie. Herstel wordt o.m. versterkt door aandacht voor spiritualiteit; persoonlijke kracht en sociale steun. Met name de inzet van ervaringsdeskundige hulpverleners kan het herstel bevorderen. Behalve het direct werken met cliënten, moet er, om herstel te bevorderen, worden ingezet op de ontwikkeling van de sociale omgeving en de politieke randvoorwaarden.
Van Weeghel J, Van Zelst C, Boertien D, Hasson-Ohayon I. (2019). Conceptualizations, assessments, and implications of personal recovery in mental illness: A scoping review of systematic reviews and meta-analyses. Psychiatr Rehabil J. Jun;42 (2): 169-181.