Belangrijke onderdelen van het herstelconcept bij personen die een psychose hebben meegemaakt zijn hoe ze zichzelf ervaren (zelf-ervaring) en dat ze weer grip op zichzelf krijgen (agency). Hierbij spelen metacognitieve processen een belangrijke rol. Metacognitie zijn processen op verschillende niveaus die betroken zijn bij het nadenken over iemands mentale of interne ervaringen. In dit Amerikaanse reviewartikel wordt verslag gedaan van de ontwikkeling van en de eerste evidentie gerapporteerd over de werkzaamheid van de Metacognitive Reflection and Insight Therapy (MERIT), een vorm van psychotherapie die steunt op het integratieve model van metacognitie. MERIT is tot stand gekomen in een internationaal samenwerkingsproject, waarin experts van allerlei psychotherapeutische richtingen vertegenwoordigd waren (ook uit Nederland). MERIT richt zich op de metacognitieve capaciteit, de meetbare cognitieve processen waardoor we onszelf en anderen op een flexibele manier kunnen begrijpen, en ondersteunt het gevoel van agency en een coherent zelfgevoel. Drie aannames liggen ten grondslag aan MERIT: A. metacognitie is fundamenteel integratief van aard: om complexe ideeën over zichzelf en anderen te kunnen vormen, moet men het vermogen hebben de samenstellende elementen waar te nemen, die later geïntegreerd kunnen worden; B. metacognitie is een intersubjectieve menselijke activiteit: de oorsprong van betekenis is altijd sociaal; C. metacognitieve activiteiten variëren afhankelijk van het onderwerp waarop de aandacht gericht is. MERIT bestaat uit acht elementen die gericht zijn op de inhoud, het proces en overkoepelende elementen. Om de voortgang van MERIT te meten wordt gebruik gemaakt van de Metacognition Assessment Scale-Abbreviated (MAS-A), met schalen voor zelfreflectiviteit (Self-reflectivity), anderen kunnen begrijpen (Understanding others), bewustzijn van de eigen plaats in de samenleving (Decentration) en begrip voor de uitdagingen waarvoor iemand staat en daarop effectief kunnen reageren (Mastery). Uit de eerste onderzoeken komt naar voren dat MERIT haalbaar en voor cliënten acceptabel is en klinisch relevante veranderingen tot stand brengt.
Lysaker PH, Gagen E, Klion R, Zalzala A, Vohs J, Faith LA, Leonhardt B, Hamm J, Hasson-Ohayon I. (2020). Metacognitive Reflection and Insight Therapy: A Recovery-Oriented Treatment Approach for Psychosis. Psychol Res Behav Manag. 2020 Apr 2;13:331-341.