Actieonderzoek naar werkzame elementen in de moeilijkste situaties

Looptijd: september 2024 – september 2026
Financiering: ZonMw (projectaanvraag: Beter omgaan met hoogcomplex onbegrepen gedrag)

Waarom dit project?

Veel cliënten en professionals in de ggz worstelen met hoogcomplexe situaties. Cliënten met langdurige en meervoudige problematiek – zoals psychiatrische aandoeningen, kwetsbare bestaanszekerheid en verslaving – belanden vaak in een carrousel van crisisopnames, gesloten afdelingen en langdurige zorg. Een proces dat soms jaren kan duren. Organisaties en professionals zoeken vaak afzonderlijk naar oplossingen waardoor kennis over wat werkt versnipperd is. Er zijn goede initiatieven bij diverse organisaties, maar deze zijn vaak kleinschalig, kwetsbaar en afhankelijk van individuen. Dit project brengt kennis samen en zoekt samen naar manieren om in de toekomst beter met hoogcomplexe situaties om te gaan.

Doel van het project

Het project ‘Grip op hoogcomplexe situaties in de ggz’ richt zich met name op de vraag: Hoe kunnen professionals in de ggz beter omgaan met hoogcomplexe situaties?
Het doel is om:

• inzicht te krijgen in werkzame elementen op cliënt-, team-, organisatie- en systeemniveau;
• een lerend netwerk op te bouwen waarin ggz-afdelingen kennis en ervaringen uitwisselen;
• producten, werkwijzen en/of adviezen te ontwikkelen die een brede groep partijen helpt om inzichten uit het project blijvend in de praktijk toe te passen.

Voor betrokkenen en geïnteresseerden hebben we een flyer Grip op hoogcomplexe situaties in de ggz (pdf) ontwikkeld met een handzaam en toegankelijk overzicht van de doelstelling en opzet van het project.

Samenwerking

Dit actieonderzoek wordt uitgevoerd door Kenniscentrum Phrenos en het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) in samenwerking met de deelnemende organisaties Dimence, GGz Centraal, Mentrum, Lentis en Blauwe Paard Netwerk.

Aanpak

Dit actieonderzoek richt zich op een duurzame impact in de praktijk met 5 fasen:

1.Voorbereiding en inventarisatie: In de eerste fase wordt de basis gelegd voor het gehele project, onder andere door een brede inventarisatie uit te voeren bij deelnemende afdelingen en het vormen van een lerend netwerk.

2.Dataverzameling en analyse: Via observaties, interviews en focusgroepen brengen we de bestaande praktijken en werkzame elementen in kaart. Inzichten worden met het lerend netwerk gedeeld en geëvalueerd.

3.Ontwikkelen van een actieplan: Op basis van de verzamelde inzichten wordt een concept actieplan opgesteld. Dit plan wordt ontwikkeld door de deelnemende instellingen en het lerend netwerk en bevat handvatten voor een betere omgang met hoogcomplexe situaties.

4.Lerend netwerk in actie: In deze fase brengen we het actieplan in de praktijk. Dit proces verloopt via meerdere cycli, waarin professionals uit het lerend netwerk aan de slag gaan met het actieplan, ervaringen en bevindingen delen en deze verwerkt worden in het actieplan.

5.Verankering en verspreiding: In de laatste fase wordt de opgedane kennis en de werkzame elementen verankerd in diverse producten, bijeenkomsten en de verdere uitrol van het lerend netwerk. Inzichten worden ook gedeeld met bestaande netwerken en een breed scala aan ggz-instellingen en beleidsmakers.

Samen in actie

Dit project wordt uitgevoerd door Kenniscentrum Phrenos en CCE. Samen vormen zij de kern van de uitvoering en sturen zij de inhoud en methodiek van het actieonderzoek aan.

Kenniscentrum Phrenos en CCE werken nauw samen met een projectgroep, die zich richt op het verzamelen van inzichten en het toepassen van werkzame methodieken in de praktijk. Deze bestaat uit Blauwe Paard Netwerk (ervaringsdeskundig perspectief) en deelnemende organisaties: Dimence, GGz Centraal, Mentrum, Lentis.

Daarnaast is er een lerend netwerk, waarin een bredere groep van organisaties betrokken is. Dit netwerk bestaat uit de projectgroep en diverse andere organisaties, waaronder GGNet, Pro Persona, GGZ Noord-Holland-Noord en Inforsa. Het lerend netwerk is dynamisch en groeit gedurende het project.

Het project wordt opgezet en uitgevoerd mét en vóór cliënten en hun naasten. Om te borgen dat de resultaten van het project daadwerkelijk bijdragen aan meer passende zorg voor mensen met het hoogcomplex onbegrepen gedrag en hun naasten worden zij op meerdere niveaus betrokken: door vertegenwoordiging binnen de projectgroep en het lerend netwerk, door het betrekken van ervaringsdeskundigen en cliënten- en familieraden van deelnemende instellingen en via deelname aan dataverzameling.

Tot slot wordt een dynamisch klankbordproces ingericht, waarin op verschillende momenten kritische reflectie plaatsvindt door een diverse groep betrokkenen met kennis en kunde omtrent het onderwerp. We vragen deze groep om mee te denken over de voortgang, te helpen met verbinding met andere initiatieven en een bijdrage te leveren aan de landelijke verspreiding van uitkomsten van het project.

Meer weten?

Neem contact op met projectleider Lia van der Ham via lham@kcphrenos.nl en onderzoeker Turjan Meijer via tmeijer@kcphrenos.nl