Er is weinig empirisch bewijs voor de effectiviteit van massamediale anti-stigma campagnes gericht op psychische stoornissen, ook is niet duidelijk welke communicatiestrategieën de boodschap versterken. Framing is een manier om feiten te kaderen en zo betekenis te geven. Zo worden mensen met psychische stoornissen in de algemene bevolking meestal stereotype geframed. Door communicatieboodschappen anders te framen kunnen anti-stigma campagnes mogelijk effectiever worden. In deze Belgische experimentele studie (N totaal=737) kregen 10 verschillende groepen van een bestaand onlinepanel voor marktonderzoek 10 verschillende frames en gecombineerde frames van mensen met psychische stoornissen voorgelegd. Daarna werd de mate van stigma gemeten. De deelnemers kregen posters (advertenties) waarin psychische stoornissen werden gereframed (anders framen) en gedeframed (weerleggen van gangbare frame ). De deframe-boodschappen waren: ‘deze mensen zijn niet gek of abnormaal (deframe 1)’ of ‘deze mensen zijn geen profiteurs of aanstellers (deframe 2)’. De reframes waren: ‘deze mensen zijn normaal op een andere manier, anders op een normale manier (het mozaïek)’ of ‘een psychische aandoening is een obstakel op iemands weg door het leven, het zijn doorzetters (de reis)’. Er werden drie verschillende meetinstrumenten voor publiek stigma afgenomen. Daarnaast werden o.a. afgenomen: de Familiarity with Mental Illness scale, de Patient Health Questionnaire Depression Scale en de Need for Cognitive Closure (NFCC). De NFCC meet het verlangen naar duidelijke antwoorden en een afkeer van ambiguïteit. Verondersteld wordt dat mensen met een hoge NFCC-score stigma meer onderschrijven dan mensen met een lage NFCC. Counterframing strategie deframe 2 én de combinatie van de reis-reframe + deframe 1 bleken consistent effectief (vermindering van behoefte aan sociale afstand). Ook bij mensen met een hoge NFCC-score bleken deze twee strategieën bij te dragen aan vermindering van het onderschijven van stereotypes. Echter: sommige frame-varianten vergroten bij mensen met een lage NFCC-score het stigma. Het weerleggen van een stigmatiserend idee kan een effectieve anti-stigma strategie zijn.
Vyncke B, Van Gorp B. (2020). Using counterframing strategies to enhance anti-stigma campaigns related to mental illness. Soc Sci Med. Aug;258:113090. doi: 10.1016/j.socscimed.2020.113090. Epub 2020 May 30.