De generieke module Ernstige psychische aandoeningen is online beschikbaar. De module geeft concrete handvatten aan alle betrokkenen bij de zorg voor mensen met ernstige psychische aandoeningen, inclusief verslavingsproblemen: patiënten en naasten, zorgprofessionals en professionals uit het sociale domein. Daarnaast geeft de module handreikingen voor de organisatie van zorg.

Complexe problemen

Mensen met ernstige psychische aandoeningen hebben gemeenschappelijk dat zij op meerdere levensgebieden problemen hebben of beperkingen ondervinden, en dat zij voor langere tijd hulp nodig hebben. Zij vormen echter een heterogene groep: zij hebben verschillende aandoeningen (bijvoorbeeld psychotische aandoeningen, verslaving, stemmings- of persoonlijkheidsstoornis) en uiteenlopende behandel- en ondersteuningsbehoeften die variëren over de tijd. Dit maakt de zorg rondom deze personen complex.

Integrale, wijkgerichte aanpak

Om de gezamenlijke doelstelling – het bevorderen van herstel en participatie van mensen met ernstige psychische aandoeningen – te kunnen verwezenlijken is een geïntegreerde, wijkgerichte benadering nodig met beschikbare en toegankelijke voorzieningen op meerdere levensgebieden. Rond de persoon in kwestie wordt een persoonlijk netwerk samengesteld met mensen die voor hem belangrijk zijn en die hem helpen persoonlijke, zelfgekozen hersteldoelen te bereiken. Dit kunnen naasten zijn maar ook (familie-)ervaringsdeskundigen en professionals van binnen of buiten de ggz. Tussen de zorgverleners moet effectief worden samengewerkt.
Elsbeth de Ruijter (GGZ InGeest), voorzitter van de werkgroep, en Lenie Scholten (voorheen wethouder gemeente Eindhoven) leggen in een filmpje uit waarom deze generieke module belangrijk is voor de ggz én gemeenten.

Participatie en inclusie

De zorg voor mensen met ernstige psychische aandoeningen moet, naast het behandelen van de symptomen, ook gericht zijn op het herstel van het maatschappelijk functioneren. Hiervoor is nodig dat zij kunnen participeren op de arbeidsmarkt en binnen algemene maatschappelijke voorzieningen, zoals buurt- en welzijnscentra en vrijwilligersorganisaties. Dit vereist dat deze voldoende toegankelijk zijn en – waar nodig – specifieke ondersteuning beschikbaar is voor deze doelgroep. Daarom is meer begrip voor mensen met psychische aandoeningen en actieve betrokkenheid van maatschappelijke organisaties nodig om op wijkniveau ruimte te creëren voor mensen uit deze doelgroep.

Specifieke aandachtspunten

Vanuit patiëntenperspectief is hierbij extra aandacht nodig voor problemen die kunnen ontstaan in de overgang tussen voorzieningen, bijvoorbeeld van beschermd wonen naar zelfstandig wonen in de samenleving met begeleiding. Om deze overgangen te vergemakkelijken kan gebruik worden gemaakt van specifieke interventies (bijvoorbeeld Critical Time Intervention) en worden samengewerkt met naasten en/of ervaringsdeskundigen.\
U kunt de generieke module raadplegen op de website van het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz
Contactpersonen: Chrisje Couwenbergh, Kenniscentrum Phrenos en Nicole van Erp, Trimbos-instituut