Verschillende dimensies van herstel kunnen helpen om de zorg zo in te delen dat zij aansluit bij het persoonlijke herstelproces van. Op basis van herstelverhalen stellen Dröes en Plooy (2010) dat herstelprocessen drie dimensies vast:

1. Herstel van gezondheid (of herstellen van ziekte)
2. Herstel van maatschappelijk functioneren
3. Herstel van de persoonlijke, psychologische identiteit

Internationaal wordt het CHIME-model veel gehanteerd (Leamy, M e.a., 2010). De letters van het model staan voor:

• Connectedness
• Hope
• Identity
• Meaning in life
• Empowerment

Elke indeling gaat echter mank omdat de samenhang van het persoonlijke proces erin ontbreekt. Al deze dimensies maken deel uit van het grotere en grillige herstelproces. Het is belangrijk om ons daarvan bewust te zijn. De enige die weet kan hebben van dat omvattende geheel, is de persoon zelf. Dit inzicht vormt de basis voor de beroepsmatige inzet van ervaringsdeskundigheid.

 Kenmerken van herstelondersteuning

1. Eigen regie in de zorg – Om persoonlijk herstel vorm te kunnen geven moet iemand uiteindelijk zelf kiezen en beslissen welke steun en zorg daarbij passen. Dat vraagt kennis van de mogelijkheden en ruimte om uit te proberen.
2. Gebruikmaken van ervaringskennis – De ontwikkeling van ervaringskennis is daarbij onmisbaar. De ervaringsdeskundige kan vanuit eigen ervaringen met ontwrichting en herstel bij dit proces ondersteunen. Herstelondersteunende zorg sluit met haar professionele kennis aan bij de ervaringskennis van haar cliënten en voorkomt daarmee het onnodig overnemen van verantwoordelijkheid.
3. Toegang tot goede zorg – Herstelondersteunende zorg heeft een flexibel aanbod. Wanneer een ingeslagen zorgpad bij nader inzien niet goed werkt, zoekt de zorgprofessional naar een ander aanbod. De beschikbaarheid van bewezen effectieve interventies is daarbij een voorwaarde. Deze flexibele aansluiting vraagt van hulpverleners veel aandacht. Instellingen moeten hun werknemers daarbij ondersteunen en de vrijheid geven om vanuit eigen regie te handelen.
4. Verbinding met de maatschappij – Herstellen doen mensen niet uitsluitend in de psychiatrie maar ook in de samenleving, in hun eigen omgeving. Het gaat er ook om dat ze hun eigen plek in de wereld (her)vinden. Wanneer mensen last hebben van een psychische aandoening en maatschappelijke rollen kunnen behouden – vrienden, familie, werk – raken ze niet geïsoleerd binnen de psychiatrie. Er ligt ook een preventieve taak voor de zorg om te voorkomen dat mensen maatschappelijke rollen verliezen. Zorgverleners moeten ruimte laten voor eigen regie en het nemen van risico’s die bij het leven horen.

Vrije ruimte

Vrije ruimte is een kernwaarde voor herstel en herstelondersteunende zorg. Bij herstel verwijst het naar de vrije ruimte die ieder mens in zich heeft om de eigen levenskracht te hervinden, eigen keuzes te maken, betekenis te geven en nieuwe mogelijkheden te zoeken en te vinden.
Vrije ruimte betekent ook de vrijheid om binnen de bestaande machtsverhoudingen de bakens te verzetten en ruimte te maken voor kracht en invloed van mensen met een psychiatrische achtergrond waar die nu nog niet is. ( Handreiking voor de inzet van ervaringsdeskundigheid vanuit de geestelijke gezondheidszorg (2012): Het betekenisveld van herstel.)