Op 16 november 2018 promoveerde Neis Bitter in de aula van Tilburg University op haar proefschrift Rehabilitation & Recovery of people with severe mental health problems living in sheltered and supported housing facilities.
Het proefschrift richt zich op herstel en rehabiliatie van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen die beschermd en begeleid wonen. Deze studie bevat een evaluatie van het effect van de interventie Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen (SRH). Bitter onderzocht het effect op kennis van herstel van de teams, en de kwalteit van leven, persoonlijk herstel en maatschappelijke participatie van de cliënten. Hiervoor werd een RCT uitgevoerd in 14 teams van drie RIBW’s, waarbij de ene groep getraind werd in SRH en de andere groep niet.
De effecten van SRH zijn klein
De kwaliteit van leven nam toe bij zowel cliënten van getrainde teams als van ongetrainde teams. In beide groepen nam de zorgbehoefte af. Op de uitkomstmaten persoonlijk herstel, sociaal functioneren, empowerment en vertrouwen in eigen kunnen werd geen verandering gevonden. Hoewel SRH ontwikkeld is voor elke cliënt ongeacht ernst van de problematiek, hebben de cliënten die aan deze studie hebben deelgenomen wellicht toch aanvullende of andere behandeling.
Verkenning herstel en zorgaanbod in beschermde woonvoorzieningen
In deel 2 van het proefschrift werd het herstel, de kwaliteit van leven en de zorgbehoeften van, en het zorgaanbod voor cliënten van beschermde woonvoorzieningen verkend. Er zijn drie groepen te onderscheiden. Groep 1 (45%) bestond uit cliënten die het hoogste scoorden op het gebied van persoonlijk en maatschappelijk herstel. De groepen 2 (44%) en 3 (112%) scoorden significant lager op persoonlijk en maatschappelijk herstel en ervoeren meer symptomen. Dat geldt ook voor kwaliteit van leven en onvervulde behoeften. De meest gerapoporteerde onvervulde zorgbehoeften, in alle drie de groepen, hadden betrekking op de fysieke en mentale gezondheid, dagelijkse activiteiten en werk, sociale en intieme relaties en persoonlijk herstel.
Positie van instellingen voor begeleid en beschermd wonen
De instellingen voor begeleid en beschermd wonen hebben de laatste jaren onder invloed van bveleid en ontwikkelingen in de ggz hun aan en postitie versterkt. Een volgende stap zou kunnen zijn dat zij hun aanbod professionaliseren en bvverbreden en aanluiting zoeken bij andere zorgaanbieders en maatschappelijke organissaties, zoals buurtteams, om samen te werken aan een persoonsgericht herstelondersteunend zorgsysteem.
Organisaties voor beschermd en begeleid wonen hebben een unieke positie tussen de ggz-organisaties en het sociale aanbod in de wijken, een perfect startpunt voor de verdere ontwikkeling van een geïntegreerd lokaal systeem waarin de wensen van cliënten centraal kunnen staan.
