Steunend Relationeel Handelen (SRH) is een in Nederland en België veelgebruikte methodiek. Centraal staat het bieden van ondersteuning bij persoonlijk herstel en het verbeteren van de kwaliteit van leven op verschillende levensdomeinen. Hierbij wordt een persoonsgerichte benadering gecombineerd met een omgevingsgerichte benadering.

SRH is een vorm van relationele, krachtgerichte zorg gericht op versterking van de mogelijkheden van de cliënt en de kwaliteit van de samenleving (netwerken en sociale en fysieke omgevingen). Zij is theoretisch gebaseerd op relationele ethiek, de presentiebenadering, positieve psychologie en herstelstudies.

Verbinden, Verstaan, Verzekeren en Versterken

De kern van de aanpak kan worden samengevat in vier werkwoorden: Verbinden, Verstaan, Verzekeren en Versterken. De professional streeft naar het realiseren van een werkzame persoonlijk-professionele relatie (verbinden) en vormt een zo goed mogelijk beeld van wat vanuit het perspectief van de ander belangrijk is in relatie tot herstel en het verbeteren van kwaliteit van leven (verstaan). Op basis van deze informatie biedt de professional ondersteuning die enerzijds gericht is op de kwetsbaarheid (verzekeren) en anderzijds op het vergroten van mogelijkheden (versterken).

Aandacht voor de omgeving

Hierbij gaat het ook om activiteiten die de toegankelijkheid en kwaliteit van de leefomgeving vergroten. Kern is het creëren van ‘weldoende omgevingen’ op het gebied van sociale contacten, wonen, werken, leren en vrijetijdsbesteding. Het gaat om omgevingen waar iemand zich welkom voelt, voldoende veiligheid is en waar ontplooiingsmogelijkheden aanwezig zijn.

6 stappen

Methodisch bestaat de persoonsgerichte aanpak uit de volgende zes stappen:

1. Opbouwen en onderhouden van een ‘werkzame’ relatie (verbinden).
2. Verzamelen van informatie en ervaringskennis (verstaan).
3. Cliënt helpen wensen te formuleren, keuzes te maken en doelen te stellen.
4. Cliënt helpen een Persoonlijk Plan te maken (inclusief welke ondersteuning gewenst is).
5. Plan helpen uitvoeren (gericht op verzekeren en versterken).
6. Proces volgen; leren van ervaringen, evalueren en bijstellen.

Hoewel er een zekere volgorde zit in deze activiteiten, zijn het niet allemaal afgebakende stappen. Zo gaat het opbouwen en borgen van een werkzame relatie door gedurende het gehele proces. De handelingen van de professional worden voortdurend afgestemd op wat de cliënt en de situatie vragen. Tegelijkertijd blijf je als professional toekomst- en ontwikkelingsgericht werken, in nauwe samenwerking met het sociale netwerk.

Meer informatie

• De methodiek is beschreven in het Handboek Steunend Relationeel Handelen (Wilken & Den Hollander, 2019; 2025).
• Daarnaast is er een praktijkboek waarin de uitgangspunten en de methodische uitwerking worden beschreven, evenals diverse praktische tools die daarbij gebruikt kunnen worden (Den Hollander & Wilken, 2020; 2025).
• Nieuwsbericht over Handboek Steunend Relationeel Handelen (mei 2025) op deze website

Onderzoek

Er is in de loop van de jaren veel onderzoek verricht naar SRH, zowel naar de theoretische onderbouwing als naar de toepassing. Hieruit komt naar voren dat de methodiek goed onderbouwd is en de methodiek mensen die kampen met psychische en sociale kwetsbaarheid daadwerkelijk ondersteunt bij herstel en kwaliteit van leven (Movisie, 2023).

De methodiek Steunend Relationeel Handelen is opgenomen in de landelijke databanken Effectieve sociale interventies en Erkende interventies GGZ van Movisie.

Opleidingsaanbod

De RINO Groep biedt de basisopleiding en verdiepingsmodules SRH aan.
>> Naar het aanbod van de RINO Groep

Literatuur

Hollander, D. den & Wilken, J.P. (2020, 5de druk 2025). Werken in verbinding; Praktijkboek Steunend Relationeel Handelen. Amsterdam: Uitgeverij SWP.

Wilken, J.P. & Hollander, D. den (2019, 3e herziene druk 2025). Handboek Steunend Relationeel Handelen. Werken aan herstel en kwaliteit van leven. Amsterdam: Uitgeverij SWP.