In deze review wordt een op de evolutietheorie gebaseerd verklaringsmodel uitgewerkt van waarom mensen elkaar genezen, elkaar psychologische hulp geven (helen). De uitgangspunten van de theorie: 1. emotionele stress heeft een evolutionaire oorsprong; 2. de regulering van emoties heeft zich in een sociale context ontwikkeld; 3. enkele mechanismen zijn noodzakelijk voordat interpersoonlijke regulatie van emoties (troosten) kan plaatsvinden: emotionele besmetting, empathie, perspectief van de persoon in nood kunnen voorstellen (mentaliseren). De evolutie van sociale samenwerking ligt aan de basis van de interpersoonlijke regulatie van emoties. Emotionele, psychologische stress ontstaat bij verstoringen van sociale relaties. Stress wordt gecommuniceerd via emotionele besmetting (spiegelen). Bij sociale zoogdieren zijn lichamelijke nabijheid en elkaar aanraken normale manieren om elkaar te troosten. Empathie en compassie zijn voorwaarden om de ander te kunnen helen. De hulpgever krijgt een ‘warm gevoel’ van het troosten van de hulpvrager (beloning). In eerste instantie krijgen alleen personen die bij de in-groep horen empathie en compassie. De menselijke evolutie is tweeledig: a. we erven een set biologische parameters via de genen; b. via de culturele evolutie erven we gedrag, symbolen, instituties en denksystemen. De culturele evolutie speelt een belangrijke rol bij de vorming van de sociale identiteit. In de geschiedenis is heling geboden door o.a. medicijnmannen en religieuze systemen. In complexere samenlevingen zijn er ook sociale contexten ontstaan waarbij empathie en troosten worden belemmerd. De auteurs formuleren voorwaarden voor de globale psychologische hulpverlening vanuit evolutionair perspectief: A. Wie moeten de hulp geven?: a. in-groep leden; b. soms uit-groep leden (b.v. als stress voortkomt uit sociale taboes); c. de hulpverlener moet beschikken over emotionele zelfreguleringsvaardigheden. B. Wat voor steun moet er gegeven worden?: a. troost; b. nabijheid, aanraking; c. sociale inclusie; d. emotionele zelfregulatievaardigheden; e. anderen helpen. C. Hoe moet de psychologische hulpverlening worden aangeboden?: a. hulpverlener en hulpvrager hebben gedeelde culturele symbolen en verklaringsmodellen; b. zoveel mogelijk in groepsverband; c. bij jongeren afgestemd op ontwikkelingsniveau; d. in systemen die voorkómen dat de hulpverleners empathie-moe en burnout raken.
Kohrt BA, Ottman K, Panter-Brick C, Konner M, Patel V. (2020). Why we heal: The evolution of psychological healing and implications for global mental health. Clin Psychol Rev. Dec;82:101920. Epub 2020 Sep 19.