In deze Amerikaanse kwalitatieve meta-synthese van systematische reviews (n= 25 studies) staat de vraag centraal welke belangrijke kennis het onderzoek naar het persoonlijke herstel van de geestelijke gezondheid bij personen met ernstige psychische problemen tot nu toe heeft opgeleverd. In de literatuur over herstel komen verschillende ‘dualismes’ naar voren: a. klinisch versus persoonlijk herstel; b. individueel of sociaal herstel; c. herstel opgevat als proces of als uitkomst; d. herstel kan geframed worden als onderdeel van een rechten agenda of van een dienstverleningsagenda. In deze meta-synthese werden 25 publicaties meegenomen. De kwaliteitsbeoordeling van de publicaties gebeurde met behulp van de Joanna Briggs Institute (JBI) critical appraisal tool for systematic reviews en de Enhancing Transparency in Reporting the Synthesis of Qualitative Research (ENTREO) checklist. Bij de thematische analyse werd gebruik gemaakt van de ‘hermeneutische cirkel’. Dit leverde uiteindelijk vijf kernthema’s op: I. Herstel is een proces waarbij wanhoop overwonnen wordt en een positief gevoel van eigenwaarde en welzijn tot stand komt (= centrale thema). De wanhoop wordt voor een deel veroorzaakt door extern stigma, negatieve ervaringen met de hulpverlening en psychiatrische distress. Deze omgevingsfactoren roepen gevoelens van eenzaamheid, machteloosheid en zelfstigma op. II. Het herstelproces kan alleen op gang komen als de persoon zich veilig voelt en een veilige omgeving en toegang tot basale voorzieningen (huisvesting; voedsel; inkomen) heeft. III. Het herstelproces gaat gepaard met het ervaren van autonomie, controle en persoonlijke verantwoordelijkheid. IV. Het herstel is afhankelijk van het gevoel erbij te horen (verbinding), betekenis en doelen te hebben die tot stand komen door sociale steun, verbondenheid en betekenisvolle activiteiten en rollen. V. Herstel is afhankelijk van de acceptatie van de ziekte als onderdeel van iemands zelf en de ontwikkeling van het inzicht hoe met de ziekte om te gaan en het welzijn te behouden. Structurele, sociale, interpersoonlijke en intrapersoonlijke dynamieken dragen bij aan het tot stand komen van een herstelde identiteit.
Dell NA, Long C, Mancini MA. (2021). Models of mental health recovery: An overview of systematic reviews and qualitative meta-syntheses. Psychiatr Rehabil J. 2021 Sep;44(3):238-253.