Zelfstigma heeft veel negatieve gevolgen voor mensen met psychische aandoeningen. Het kan ertoe leiden dat deze mensen zich steeds verder terugtrekken. Daarom is het belangrijk hier wat aan te doen. Narrative Enhancement and Cognitive Therapy (NECT) is een veelbelovende groepsinterventie om zelfstigma te bestrijden.
Zelfstigma
Zelfstigma treedt op wanneer mensen met psychische- en of verslavingsproblematiek geloven dat de negatieve gedachten die anderen daarover kunnen hebben, ook op hen van toepassing zijn (Roe, Hasson-Ohayon, Derhi, Yanos & Lysaker, 2010). Voorbeelden van negatieve gedachten zijn: ‘mensen met psychische klachten zijn onbetrouwbaar of gevaarlijk en ze kunnen maar beter geen relaties aangaan of betaald werk zoeken’.
Zelfstigma komt vaak voor onder mensen met psychische aandoeningen en heeft veel negatieve gevolgen. Zo hangt zelfstigma samen met:
- chronische stress
- minder zelfvertrouwen
- gevoelens van hopeloosheid
- minder therapietrouw
- een lagere kwaliteit van leven
- ernstiger psychische symptomen
Dit kan ertoe leiden dat mensen met psychische aandoeningen zich steeds verder terugtrekken. Uiteindelijk staken ze alle pogingen om activiteiten te ondernemen of sociale contacten aan te gaan. Specialistische interventies om zelfstigma te verminderen zijn dan ook hard nodig.
NECT: veelbelovende groepsinterventie
Narrative Enhancement and Cognitive Therapy (NECT) is een veelbelovende geprotocolleerde groepsinterventie om zelfstigma te bestrijden. NECT bestaat uit ongeveer 20 sessies en begint met een kennismaking gevolgd door psycho-educatie. Daarna komen elementen uit de cognitieve gedragstherapie aan bod, waarbij de deelnemers leren zelfstigma bij zichzelf te herkennen en mogelijke dysfunctionele gedachtenpatronen om te draaien. Tot slot bestaat NECT uit een narratief deel. Hierin worden persoonlijke herstelverhalen geformuleerd, gedeeld en gekoppeld aan wat de deelnemers gedurende de interventie hebben geleerd.
Het uitwisselen van verhalen en op elkaar reflecteren vormt een rode draad tijdens de interventie. Erkenning en herkenning van elkaars ervaringen staat hierbij centraal en de kracht van de groep wordt optimaal benut om zelfstigma tegen te gaan. Gz‐psychogen, psychiaters, klinisch psychologen plus (daaraan gekoppeld) een ervaringsdeskundige collega voeren de interventie uit. Er zijn wereldwijd een aantal studies uitgevoerd naar de effectiviteit van NECT en de meeste daarvan laten zien dat NECT inderdaad succesvol is in het verminderen van zelfstigma bij mensen met psychische aandoeningen (Hansson, Lexén & Holmen, 2017; Roe et al., 2014; Roe, Hasson-Ohayon, Maschiach-Eizenberg, Yamin & Lysaker, 2017; Yanos et al., 2019). Enkel een studie van Yanos et al., (2012) vond geen effect.
