In studies naar het herstelproces van mensen met psychische problemen ligt de nadruk vaak op het individu dat weer een betekenisvol leven wil gaan leiden en wordt de rol van de sociale omgeving onderbelicht. In het CHIMES-model (Connectedness, Hope, Identity, Meaning in life, Empowerment) is wel aandacht voor de rol van sociale factoren. Dit Australische artikel (n=31 studies die voldeden aan kwaliteitscriteria) is een systematisch literatuuronderzoek naar de specifieke plaats van de verschillende familie-rollen en -relaties in het herstelproces én naar hoe verschillende familieleden het herstelproces kunnen bevorderen of hinderen. Het begrip ‘familie’ wordt verschillend gebruikt: in 8 van de 31 selecteerde studies wordt niet gedefinieerd wat onder ‘familie’ wordt verstaan, in 10 studies gaat het om de ouders (gezin van herkomst), in 11 studies wordt ‘familie’ breed gedefinieerd als iemands ouders, echtgeno(o)te, uitgebreide familie (oma’s, opa, tantes, ooms e.d.) en kinderen. Familierollen kunnen zijn: (volwassen) kind, ouder, echtgenoot en ‘deel uitmaken van een familie (gezin)’. In de literatuur werden de volgende familierollen en familierelaties benoemd: in 20 van de 31 studies wordt benadrukt dat de familie van grote steun is in het herstelproces; in 14 studies komt de negatieve invloed van de familie op het ontstaan van de stoornis of het hinderen van het herstelproces naar voren; families moeten zich ervan bewust zijn dat de cliënt in een crisissituatie een ander soort aandacht nodig heeft dan als hij zijn eigen weg aan het vinden is. Van belang is dat de cliënt en de familie beide wederzijds kunnen geven en nemen. De psychiatrisch verpleegkundige moet in de omgang met de cliënt zijn plaats in het familiesysteem uitvragen.
Reupert A, Maybery D, Cox M, Scott Stokes E. (2015). Place of family in recovery models for those with a mental illness. Int J Ment Health Nurs 24(6), 495-506.