Het onthullen (in een werkomgeving) van een ernstig psychisch probleem is een dialectisch proces dat verder gaat dan de vraag: wel of niet vertellen (onthullen)? Stigma en discriminatie van mensen met psychische problemen op het werk komt nog veel voor, ondanks beschermende wettelijke regelgeving. Als het bekend is dat iemand een psychisch probleem heeft, heeft die persoon recht op bepaalde aanpassingen in de werkomgeving. Het doel van dit exploratieve, kwalitatieve Canadese onderzoek (N=28 deelnemers) was om een basaal theoretisch model over het onthullingsproces verder uit te werken met data uit diepte-interviews met personen met verschillende psychiatrische diagnoses (schizofrenie; bipolaire stoornis; depressie; angststoornis) die deelnamen aan begeleid werken programma’s. Het uitgangspunt was het Disclosure Process Model (DMP) van Chaudoir en Fisher, dat overigens niet specifiek ontwikkeld is voor mensen met psychische problemen of werkomgevingen. Het onthullingsproces begint met de afweging van een van te voren bepaald doel. Hierin zijn te onderscheiden: a. benadering gericht op positieve uitkomsten; b. vermijdingsbenadering die gericht is op bescherming tegen negatieve uitkomsten. Er werden drie voorwaarden onderscheiden waaronder onthulling kan plaatsvinden: persoonlijke, interpersoonlijke en werkgerelateerde voorwaarden. De werknemer kan kiezen tussen volledige, gedeeltelijke (niet de diagnose vertellen b.v.) of geen onthulling in de specifieke context. Alle deelnemers gaven aan dat ze bang waren voor vooroordelen en discriminatie als ze over hun psychisch probleem zouden vertellen (meestal aan de direct leidinggevende). Na de onthulling zijn de volgende korte termijnprocessen te onderscheiden: verlichting van de remming, sociale steun en veranderingen in de sociale informatie. De korte termijnuitkomsten hebben invloed op de lange termijnuitkomsten voor de persoon zelf, op de relatie met de leidinggevende waaraan onthuld is en de sociale context van de werkomgeving. De meesten die onthulden kregen een positieve respons van hun leidinggevende. Zij voelden zich daarna sterker. Een onthulling moet zeer zorgvuldig gepland worden.
Toth KE, Yvon F, Villotti P, Lecomte T, Lachance JP, Kirsh B, Stuart H, Berbiche D, Corbière M. (2021). Disclosure dilemmas: how people with a mental health condition perceive and manage disclosure at work. Disabil Rehabil. 2021 Nov 11:1-11.