Themanummer over het omvangrijkste anti-stigma programma ooit in Engeland opgezet, bestaande uit 13 artikelen, waarvan 2 inleidingen en 3 commentaren op verzoek. Het Time to Change (TTC) anti-stigma programma heeft van 2008 tot en met 2011 gelopen en ging uit van de veronderstelling dat stigma bestaat uit problemen op het gebied van kennis (verkeerde informatie), houding (vooroordelen) en gedrag (discriminatie). TTC was gericht zowel op de algemene bevolking en specifieke doelgroepen als op de mensen met psychische problemen zelf. Voor een groot deel bestond TTC uit vier periodieke golven sociale marketing interventies (waarbij gebruikt werd gemaakt van massamediale kanalen zoals televisie, radio en kranten alsmede de nieuwe sociale media) en sociale contacten evenementen waarbij willekeurige burgers in contact werden gebracht met mensen met psychische problemen. Tussen 2009 en 2012 werd elk jaar bij een representatieve steekproef van de Engelse bevolking onderzocht in hoeverre kennis, houding en (voorgenomen en daadwerkelijk) gedrag ten opzichte van mensen met psychische problemen veranderde. Het bleek dat alleen het voorgenomen gedrag verbeterde en er een lichte verbetering in de houding ten opzichte van de doelgroep kon worden vastgesteld met behulp van verschillende meetinstrumenten. Als doel werd gesteld dat na 4 jaar de ervaren discriminatie bij mensen die gebruik maken van GGz hulpverlening als gevolg van TTC met 5% moest zijn afgenomen. Uiteindelijk kon een afname van 2,8% worden vastgesteld en bleef de ervaren discriminatie hoog, ook met betrekking tot GGz-hulpverleners. Een ander deelonderzoek keek naar eventuele veranderingen in de wijze waarop kranten GGZ-gerelateerde onderwerpen bespraken in de periode dat TTC liep. Er bleken significant meer anti-stigma artikelen tussen 2008 en 2011 in de Engelse kranten te verschijnen, maar er was geen proportionele afname van publicaties die stigma bevestigend waren. Een onderdeel van TTC heette Time to Challenge, een gericht programma om werkgevers meer bewust te maken van geestelijke gezondheidsproblemen op de werkvloer. Een survey onder werkgevers geeft een gemengd beeld. Positief is dat er meer erkenning is van mogelijke psychische problemen op de werkvloer. Uit de evaluatie van de effectiviteit van de massamediale componenten van TTC komt o.a. naar voren dat de sociale contacten evenementen sterk kunnen bijdragen tot het afnemen van stigma. Het Education Not Discrimination (END) onderdeel van TTC was een training gericht op stigma reductie bij hulpverleners en medische studenten. Het bleek dat 6 maanden na de interventie er nog maar weinig over was van de positieve veranderingen op gebied van kennis, houding en gedrag, zoals die net na de training was gemeten. Uit de economische evaluatie komt naar voren dat de TTC anti-stigma sociale marketing campagne potentieel kosteneffectief is. Een kanttekening wordt gemaakt door Michael Smith, die betrokken was bij de Schotse anti-stigma campagne ‘see me’ uit 2002. Hij zegt dat we nu al meer dan 60 jaar pogen om op dezelfde wijze een algemene verandering in de houding ten opzichte van mensen met psychische problemen te bewerkstelligen. En dat er weinig is veranderd. Anti-stigma campagnes gaan waarschijnlijk van verkeerde veronderstellingen uit.
Henderson C, Smith M, Evans-Lacko S, Corker E, Thornicroft A, Friedrich B, Nettle M, Hinshaw SP, Link BG & Sartorius N et al (2013). Evaluation of the Time to Change programme in England 2008-2011. British Journal of Psychiatry 202 (s55), s45-s109.