Een relatief kleine groep (17%) van de mensen met ernstige psychische aandoeningen (EPA) kan zeer moeilijk zelfstandig wonen omdat ze last heeft van cognitieve problemen, negatieve symptomen en/of gedragsproblemen (meestal een diagnose in het schizofrenie spectrum). Deze patiënten verblijven in Nederland o.a. voor langere tijd op afdelingen van psychiatrische ziekenhuizen. De in de VS ontwikkelde Cognitieve Adaptatie Training (CAT) is een haalbare en effectieve psychosociale interventie om mensen met EPA en cognitieve problemen zelfstandiger te laten zijn in het dagelijks leven. Met behulp van omgevingshulpmiddelen en compensatiestrategieën worden cognitieve uitdagingen die mensen in de weg staan tijdens het bereiken van hun doelen en wensen gecompenseerd of omzeild. In deze Nederlandse multicenter-RCT (N totaal=89) werd de effectiviteit van een speciaal voor verpleegkundigen ontwikkelde versie van CAT onderzocht. Betrokken waren 12 verpleegkundige teams bij Lentis, Parnassia en GGZ Drenthe, die allemaal een training in de CAT-methodiek kregen, en at random aangewezen, de interventie al dan niet gingen in zetten. De primaire uitkomstmaat was het dagelijke functioneren zoals gemeten met de Multnomah Community Ability Scale (MCAS), de Social and Occupational Functioning Assessment Scale (SOFAS), de Social Functioning Scale (SFS) en de Life Skills Profile (LSP). Secundaire uitkomstmaten waren kwaliteit van leven, empowerment, negatieve symptomen en cognitie. De metingen werden gedaan op baseline en na 3, 6, 9 en 12 maanden en voor de CAT-groep ook nog na 15, 18, 21 en 24 maanden. Voor de analyse van de data werd o.a. multilevel modeling gebruikt. In vergelijking met de controlegroep, waren het dagelijks functioneren, de executieve functies en de visuele aandacht van de CAT-groep na 1 jaar significant verbeterd, zoals gemeten met de LSP en de SOFAS. Deze verbeteringen werden ook na 24 maanden nog gemeten. Er werd een verband gevonden tussen verbeteringen in de executieve functies en verbeterd dagelijk fucntioneren. Op de kwalititeit van leven, empowerment en negatieve symptomen had de CAT-interventie geen significante effecten.
Stiekema APM, van Dam MT, Bruggeman R, Redmeijer JE, Swart M, Dethmers M, Rietberg K, Wekking EM, Velligan DI, Timmerman ME, Aleman A, Castelein S, van Weeghel J, Pijnenborg GMH, van der Meer L. (2020). Facilitating Recovery of Daily Functioning in People With a Severe Mental Illness Who Need Longer-Term Intensive Psychiatric Services: Results From a Cluster Randomized Controlled Trial on Cognitive Adaptation Training Delivered by Nurses. Schizophr Bull. 2020 Mar 7;46(5):1259-68